مسائل الكفارات من المجلد الاول
1- سؤال: كفارة افطار ماه رمضان، آزاد كردن بنده است، يا روز گرفتن دو ماه پي در پي، يا اطعام شصت مسكين؟-؟-؟
جواب: اظهر و اشهر اين است كه مكلف مختار است هر يك از اين سه تا را كه خواهد اختيار كند. و بعضي علما قائل شده اند به ترتيب؛ يعني هر گاه مقدور باشد اولاً بر آزاد كردن بنده، واجب است. و هر گاه عاجز باشد، روزه دو ماه بگيره. و هر گاه از آن هم عاجز باشد شصت مسكين را اطعام كند. و اين افضل است لكن وجوب ندارد.
و اكثر علما فرق نگذاشته اند در كفاره ما بين آن كه افطار به حرام كرده باشد يا به حلال. و جمعي قائل شده اند كه هر گاه افطار به حرام كرده باشد (مثل شراب، يا گوشت خوك، يا زنا، يا مال حرام، يا جماع با زن خود در حال حيض، و همچنين مني از خود آوردن به طريق حرام، و امثال اين ها) واجب است [هر سه]. و اين قول در نزد حقير اظهر است.
و در خصوص رساندن «غبار حرام به حلق» مثل غبار خاك، اشكال است؛ از جهت حرمت، و از جهت اين كه ظاهر حديثي كه در آن وارد شده است، يك كفاره است[1]. و اظهر كفايت يك كفاره است در آن. و اجماع مركبي در مسئله معلوم نيست.
و اما كفارة افطار روزة نذر معين: پس در آن خلاف است. مشهور اين است كه كفارة آن مثل كفارة افطار ماه رمضان است. و [بعضي قائل هستند] كه كفارة‌آن كفارة «مخالفت قسم» است و آن آزاد كردن بنده است، يا اطعام ده مسكين، يا جامه پوشانيدن ايشان، و هر گاه از اين ها عاجز باشد سه روز روزه بگيرد. و اقوي قول مشهور است. بل كه در مطلق مخالفت نذر، كفاره رمضان لازم است خواه در روزه باشد و خواه غير آن. و هر گاه كسي از كفارة رمضان عاجز باشد، كفارة قسم را به جا آورد. و اقوي آن است كه «مخالفت عهد» هم مثل نذر است.