در رساله های عملیه، موارد متعددی برای خمس آمده، می توان میان اهمیت نقش هر کدام از آنها در نظام اقتصاد اسلامی، فرقی قائل شد؟
پاسخ: در طبع طبیعی آن ها، نقش عمده را «خمس مکاسب»= خمس مازاد از درآمد، دارد که به عنوان مالیات جاری و همیشگی اخذ می شود، اما (مثلاً) خمس غنایم تنها به حادثۀ جنگ- که شاید در یک قرن تنها یکبار رخ دهد، و در جامعۀ واحدۀ جهانی پس از ظهور هرگز رخ نخواهد داد، محدود می شود.
این سخن به محور طبع طبیعی موارد خمس بود، لیکن ممکن است با تحول جامعه و روند اقتصاد، مثلاً خمس غواصی و نیز دریانوردی، بیش از خمس مکاسب، درآمد داشته باشد.
شرح بیشتر این مطلب در کتاب کوچک «ویژگی های کتاب الخمس در فقه» در سایت بینش نو www.binesheno.com، آمده است و از آوردن محتوای آن کتاب در پاسخ به این پرسش صرف نظر می شود.